Ijtimoiy fobiya chumchuqlari: umuman moda emas, balki jiddiy kasallik
Bugungi kunda turli xil buzilishlarni o’ziga, xususan yoshlar orasida o’ziga bog’lash moda. Sotsiofob, introvert, misantrop – bu tushunchalar asl ma’nolaridan ajratilgan holda ishlatiladi. Ammo aslida ular jiddiy ruhiy kasalliklardir. Ba’zi hollarda ularni faqat mutaxassislar yordamida engib o’tish mumkin. Ijtimoiy foblar nimadan qo’rqishadi, kasallik qayerdan kelib chiqadi va u bilan qanday kurashish mumkin?
Kontseptsiya
Sotsiofobiya oddiy so’zlar bilan aytganda, jamiyat bilan o’zaro aloqada bo’lishdan qo’rqish, ijtimoiy aloqalardan qochish, ijtimoiy fobiya. Ba’zan bu o’zini omma oldida so’zlashdan qo’rqishda namoyon bo’ladi – va ko’pchilik buni turli usullar yordamida muvaffaqiyatli engishadi. Og’ir holatlarda ushbu kasallik odamlar bilan har qanday aloqada bo’lishdan qo’rqish bilan ifodalanadi va u turli yoshlarda – bolalar, o’spirinlar yoki kattalarda namoyon bo’ladi. Yaqiningiz yoki o’zingiz ijtimoiy fobiya bilan og’riganingizni qanday tushunish mumkin? Ushbu kasallik ko’pincha umumlashtirilgan usulda qo’llaniladi va hatto uning navlari namoyon bo’lishiga nisbatan qo’llaniladi – odamlarning katta olomonidan qo’rqish (agarofobiya), odamlarning ayrim guruhlaridan qo’rqish yoki umuman odamlardan qo’rqish (antropofobiya). Sotsialofob odam boshqalarning salbiy baholaridan qo’rqadi va bu uni jamiyatdan qochishga majbur qiladi.
Sotsiofobiya belgilari
Har kim o’zini tashqi dunyodan to’sib qo’yishni istaganida og’ir kunlar va yomon kayfiyatlarga ega. Boshqa tomondan, sotsiofoblar odamlar bilan muloqot qilish kerak degan oddiy fikrda doimiy stressda yashaydilar. Ushbu holat tashvish bilan tavsiflanadi, agar davolanmasa vahima qo’zg’atishi mumkin. Bunday odam nafaqat qo’rquvni, balki u ishtirok etishi kerak bo’lgan jamoat vaziyatlaridan nafratni, nafratni ham boshdan kechiradi. Unga doimiy ravishda “ular men haqimda nima deb o’ylashadi”, “ular meni qanday baholashdi”, “men buni qilmadim” va boshqalar kiradi. Va ularning hammasi salbiy tomonga qaynatiladi. Ijtimoiy o’zaro ta’sirdan butunlay qochib qutulishning iloji yo’qligi sababli, bunday odamlar boshqalar bilan muomala qilishi kerak. Ushbu daqiqalarda ular tashvish, asabiylashishni boshdan kechirishadi, ular isitmaga tashlanadi, yurak urishi kuchayadi va hatto ahmoqlik paydo bo’lishi mumkin.
Sabablari
Kasallik bilan qanday kurashish kerakligini tushunish uchun uning paydo bo’lish sabablarini bilishingiz kerak. Ko’pgina ruhiy buzilishlar shikastlanadigan hodisalar tomonidan qo’zg’atiladi. Bundan tashqari, bu har qanday yoshda bo’lishi mumkin. Ijtimoiy fobiyaga aylanadigan asosiy kompleks – bu o’ziga ishonmaslikdir. Har bir o’spirin bu tuyg’uni boshdan kechirishi kerak edi, ammo hamma ham bundan aziyat chekmadi. Ijtimoiy fobiyaning sababi bolaning tarbiyalash uslubi, unga nisbatan tanqid va haddan tashqari talablar bo’lishi mumkin, bu esa u hech narsaga yaramaydi degan fikrni keltirib chiqardi. Bugungi kunda bolalar va o’spirinlar o’rtasida bezorilik masalasi jamiyatda keskin ko’tarilmoqda, chunki bu psixik buzilishlarni ham keltirib chiqaradi. Voyaga etgan kishi uchun tetiklantiruvchi ommaning yomon ishlashi yoki psixologik manipulyatsiyadan foydalanadigan odamlar bilan uzoq muddatli stress bo’lishi mumkin.
Sotsiofobiyani davolash
Ruhiy kasalliklarni psixoterapevtlar yordamida tuzatish mumkin. Ba’zida gomeopatiya anksiyete kasalliklarini davolash uchun ishlatiladi. Agar ijtimoiy fobiya hayotingizni zaharlasa yoki yaqinlaringizdagi buzilishning dastlabki belgilarini ko’rsangiz, individual rejani tuzadigan mutaxassis bilan bog’lanishingiz kerak. O’z-o’zidan davolanish va bu holda xalq usullari faqat zarar etkazishi mumkin. Shu bilan birga, kasallikning oldini olish, birinchi navbatda stressni engish uchun turli xil usullardan foydalanish mumkin. Axir, hayotimizdagi stress muqarrar, u bizda to’planib qoladi va uning oqibatlari tanaga zarar etkazadi.
Wikium sizga stressni engib o’tishni va atrofdagi vaziyatlarga munosabatingizni o’zgartirishni o’rgatadigan maxsus kursni ishlab chiqdi. Axir, vaziyatni o’zgartira olmasak, unga bo’lgan munosabatni o’zgartirishimiz mumkin
Manba: blog.wikium.ru
