Ta’sirli nutqning 10 tamoyili: suhbatdoshingizga xabaringizni qanday to’g’ri etkazish kerak

Tabiiy notiqlik kabi afzalliklarga ega bo’lganlar kam. Ammo har bir inson tinglashni, eshitishni, tushunishni va uning fikrlarini hisobga olishni xohlaydi. Vakolatli muloqot oson emas. Biroq, qanday qilib chiroyli, yorqin gapirishni o’rganishga va suhbatdoshingiz va hatto butun auditoriya e’tiborini qozonishga yordam beradigan ba’zi sirlar mavjud. Keling, o’z fikrlarimizni qanday qilib to’g’ri etkazish kerakligini tushunishga harakat qilaylik.

Samarali muloqotning asosi suhbatdoshning ehtiyojlarini tushunishdir

To’g’ri gapirish, ular eshitilishi uchun nafaqat ma’lum sohalarda – reklama biznesi, siyosat, jurnalistika bilan shug’ullanadigan odamlar uchun muhimdir. Bu kundalik hayotda ham zarurdir. Fikrlaringiz ovozidagi notiqlik va ishonuvchanlik maqsadlarga erishishga, o’zingizni ishonchli his qilishga va muloqotdan kerakli narsani olishga imkon beradi.

Endi bizda Internet va ijtimoiy tarmoqlar mavjud bo’lib, ma’lumot almashish va muloqot qilish ancha osonlashdi va osonlashdi. Ammo bu noto’g’ri tushunchadir. Ularning ma’nosini tushunish sifati so’zlarning suhbatdoshga etib borish tezligiga bog’liq emas. Aloqa qanchalik faol bo’lsa, shunchalik aniq va qanday aytayotganimizni sezmay qolamiz. Masalan, elektron pochtani olaylik: biz har bir kishiga beparvolik bilan taalluqli bo’lgan odobli muloyimlikni yoki talabchanlikni ko’ramiz.

Ko’pincha, odam aytmoqchi bo’lgan narsaga diqqatini jamlaydi. Va bu asosiy xato. Avvalo, siz tinglash haqida o’ylashingiz kerak, yoki undan ham yaxshiroq – suhbatdoshning o’rniga o’zingizni qo’ying va u g’oyani qaysi formatda yaxshiroq o’zlashtirishini tushunishga harakat qiling. Ya’ni, suhbatdoshning ehtiyojlarini tushunishingiz kerak. Mana oddiy misol: kompaniyadagi xodim lavozimini ko’tarishni xohlaydi. Menejer bilan suhbatlashganda, u, ehtimol, kompaniyadagi ish tajribasi, tajribasi, ma’lumoti, muvaffaqiyati haqida gapirib beradi. Ammo xo’jayin, ehtimol, ushbu xodim yangi rolida kompaniya uchun nima qilishi mumkinligi haqida ko’proq eshitishni xohlaydi. Agar u buni eshitmasa, u ushbu xodimni yuqori lavozimga nomzod sifatida ko’rib chiqishga unday olmaydi.

Xo’sh, o’z fikringizni odamga qanday qilib to’g’ri etkazish kerak? Sizga maxsus so’zlarni, ishonchli iboralarni bilishingiz kerakmi? Maxsus so’zlar yo’q, eng muhimi, biz so’zlarni va iboralarni qay darajada to’g’ri ishlatamiz. Avvalo, siz suhbatdoshni o’rganishingiz kerak: uning hayotiy ustuvorliklarini, qadriyatlarini aniqlang, muloqotda uning chegaralarini his eting.

Nutqni kuchaytiradigan usullar

Qanday gapirayotganingizga e’tibor bering. Keraksiz qisqartirishlardan, tushunarsiz atamalardan foydalanmang, kirish inshootlari sonini kamaytiring. Shunday bo’ladiki, bitta jozibali so’z bir nechta jumlalarni o’rnini bosishi mumkin. Nutqingizni ortiqcha bezamang, chunki bu ma’noni anglashga xalaqit beradi.

Tinglovchilar bilan muloqot qilishda nutqdagi keng tarqalgan iboralarning ko’pligi odamlarning tinglashga bo’lgan qiziqishini yo’qotishiga olib keladi. Muloqot ustalari va taniqli ma’ruzachilar sifatida ish tuting: tinglovchilar bilan hissiy aloqalarni o’rnating va har bir odam siz u bilan shaxsan gaplashyapman deb o’ylaydigan tarzda gapirishga harakat qiling. Biror kishining yoki odamlar guruhining hissiy tajribasiga mos keladigan narsani ayting.

Har qanday muloqotda samimiylik, suhbatdoshning his-tuyg’ulari va ehtiyojlariga befarqlik, ochiqlik muhim ahamiyatga ega. Buni qo’yib, eshitish ehtimoli juda ko’paymoqda.

Ta’sirli nutqning 10 tamoyili

Bugungi kunda ulkan auditoriya, taniqli aloqa ustalari e’tiborini qozongan notiqlarning tajribasini hisobga olgan holda, biz samarali nutq qurilgan 10 tamoyilni aniq nomlashimiz mumkin:

1. Oddiylik. Oddiyroq gapirsangiz, sizni tushunish shunchalik oson bo’ladi. So’zlar va iboralarni tushunish oson, murakkab og’zaki tuzilmalardan yaxshiroqdir.
2. Qisqartirish. Faqatgina gapga qarab gapiring, bu aniq o’ylayotganingizni ko’rsatadi.
3. Ishonchlilik. Sizning so’zlaringizga shubha qilmasligingiz kerak. Argumentatsiya, so’zlarni dalillar bilan qo’llab-quvvatlash, ishonishingiz uchun hamma narsani qiling.
4. Ishonch. O’zingizga yaxshi bo’lgan narsalar haqida suhbatlashing. Agar biror narsaga ishonchingiz komil bo’lmasa, mavzuni o’rganganingiz ma’qul.
5. Yangilik. Agar siz taniqli va taniqli odamlar haqida gapirayotgan bo’lsangiz ham, yangi va ajablanib narsa keltirishga harakat qiling.
6. Savodxonlik. Nutqingizni xushchaqchaq, yorqin qiling. Ovozingiz ohangini boshqaring. Odamlar sizni qanday eshitayotganini tasavvur qilishga harakat qiling.
7. Hissiylik. Boshqa odamning umidlari, istaklari va ehtimol hatto qo’rquvlariga teging. Sizning so’zlaringiz his-tuyg’ularni uyg’otishi kerak.
8. Jonli tasvirlar. Qiziqarli taqqoslashlardan foydalaning. Bu e’tiborni tortadi va sizni o’ylashga undaydi, demak – anglash va o’zlashtirish.
9. Aloqa. Nutq tinglovchilar bilan mustahkam aloqa o’rnatadigan darajada bo’lishi kerak.
10.  Tuyg’u va mazmun. Tinglovchi unga nimani etkazmoqchi ekanligingizni darhol aniq ko’rsatishi kerak, nutqning ma’nosi darhol izlanishi kerak.

Shunday qilib, agar siz nutqingizni ushbu tamoyillarni hisobga olgan holda quradigan bo’lsangiz, suhbatdoshga yoki tinglovchilarga o’z fikrlaringizni aniq va to’g’ri etkaza olasiz

Manba: blog.wikium.ru