G’azab muammoni hal qilmaydi: bu hissiyotni qanday yengish kerak
G’azab – bu ba’zan eng tinch va muvozanatli odamlarga ham tashrif buyuradigan salbiy hissiyotdir. Shuning uchun, g’azabni boshqarish masalasi doimo dolzarbdir. O’zingizdagi bu tuyg’uni qanday engib o’tish va o’tinni buzmaslik kerak, chunki g’azabda odam ko’pincha jiddiy xatolarga yo’l qo’yadi, keyinchalik u pushaymon bo’ladi?
Hissiyotlar vahshiylashganda
Ba’zan biz bir muammo bizni juda bezovta qilayotganini sezamiz. Biz bunga dosh berolmayapmiz va bu bizni yanada bezovta qiladi. Bu tuyg’u ichkarida to’planib, g’azabga aylana boshlaydi. Biz muammoni hal qilishimiz, yo’lda to’sqinlik qilayotgan narsalarni yo’q qilishimiz kerak. Keyin his-tuyg’ularga nisbatan siz shunchaki qattiqroq urishni xohlaysiz! Yoki qaysidir ma’noda xafa qilish, xafa qilish, baqirish.
Xayol darhol quyidagi rasmni chizadi: har qanday texnika biz uchun ishlamasa, g’azablangan daqiqalarda biz uni bor kuchimiz bilan uramiz va tepamiz. Sizning kompyuteringiz muzlatilganmi yoki printer bosib chiqarishni to’xtatdimi? Tabiiyki, biz ularni qanday tuzatishning samarali usulini bilamiz – qattiqroq urish. Bu sizning aybingiz! Buzadigan hech narsa yo’q! Bundan tashqari, ularni yomonroq la’natlash kerak, ehtimol bu yordam beradi.
Menejer sizga noo’rin xizmat ko’rsatdimi yoki sizga juda kerakli sertifikat rad etiladimi? Ular kim! Biz ularga baqirishimiz kerak, chunki ular eshitishmaydi, shunda ular kim bilan bog’lanishlari aniq! Haromlar!
Yoki bunday holat: siz do’kondan mahsulot sotib oldingiz, ammo u nuqsonli. Aybdor kim va nima qilish kerak? Jinoyatchi topildi – bu, albatta, yomon sotuvchi. Va biz nima qilishimiz kerakligini allaqachon bilamiz: biz butun do’konga qichqiramiz va qasam ichamiz, shunda qo’rquv bilan barcha pullar bizga qaytariladi va chuqur kechirim so’raymiz.
Nima deb o’ylaysiz, bu sizga tegishli emas (siz his-tuyg’ularingizni boshqarasiz)? Ko’p odamlar shunday deb o’ylashadi va noto’g’ri. Ushbu maqola barcha odamlar uchun foydali bo’ladi va g’azabni boshqarish masalasini tushunishga yordam beradi.
U qayerdan kelgan?
G’azab qayerdan kelganini aniqlaylik. Insonning sodir bo’layotgan narsalarga munosabati har doim ham mantiqqa bo’ysunmaydi. Buning sababi shundaki, bizni hissiyotlar yengib chiqqanda, mantiq haqida o’ylashga vaqt bo’lmaydi. Bizning ota-bobolarimiz mavjud bo’lgan ibtidoiy xulq-atvor naqshlari bizda paydo bo’ladi. Ushbu xulq-atvor naqshlari orasida g’azab ham bor. G’azabning mohiyati barcha muammolarni bir xilda – kuch bilan hal qilishda.
Ilgari, xuddi shunday edi: bir kishi o’z dushmani bilan o’rmonda uchrashdi va gaplashish va umumiy kelishuvga kelish o’rniga, muammo janjal bilan hal qilindi. Albatta, g’azab bir zumda qisqa jismoniy o’ta kuch sarflash orqali hayotdagi to’siqni engib o’tishning kuchli usuli hisoblanadi. Ammo u har doim ham muammoni hal qiladimi? Siz bu haqda o’ylashingiz kerak.
Bizga g’azab kerakmi?
Biz antik davrda yashamaymiz, qanday gaplashishni va muzokara qilishni bilamiz. Bizning zamonaviy dunyomizda g’azab shu qadar zarurmi? Ehtimol, ba’zi holatlarda siz buni qilolmaysiz. Shunday bo’lsa-da, biz tinchlik davrida yashayapmiz, unda g’azabdan foyda yo’q. Har qanday mojaroni tinch yo’l bilan hal qilish mumkin, u ancha foydali bo’lib chiqadi.
Keling, ushbu vaziyatni tasavvur qilaylik. Sizga kommunal kvartira uchun juda katta miqdordagi hisob-kitob yuborildi va menejment kompaniyasida nima bo’lganligini bilib olishga qaror qildingiz. Ammo ular sizni yarim yo’lda uchratmadilar va nega bunday xarajat qilishini bilishdan bosh tortdilar. G’azab ta’sirida siz bo’shashishni xohlaysiz va menejment kompaniyasining xodimiga baqirishni xohlaysiz, garchi u bu muammolarni hal qilmasa ham, shunchaki kompyuterdagi dasturiga muvofiq ishlaydi degan tushuncha bo’lsa. Va buzilgan uskunalarga g’azablanishning foydasi yo’q. Buzilishning sababini, ehtimol, kuchli zarba bilan bartaraf etish mumkin emas.
O’zingizni himoya qilishingiz kerak bo’lgan vaziyatda g’azablanish foydali bo’lishi mumkin. Aks holda, bu befoyda.
G’azab bilan qanday kurashish mumkin?
Ushbu kuchli hissiyotdan umuman qutulish mumkin emas. Ammo g’azabni jilovlashni o’rganishga yordam beradigan texnikalar mavjud. Birinchidan, o’zingizga g’azab muammoni hal qilmasligini eslatishingiz kerak, siz uni yanada kuchaytirasiz. Ikkinchidan, siz bir muncha vaqt g’azabga sabab bo’ladigan vaziyatdan uzoqlashsangiz, to’g’ri qaror qabul qilinishi mumkinligini tushunishingiz kerak.
G’azablanib, siz juda ko’p ahmoqona ishlarni qilishingiz mumkin. Keyinchalik qilgan ishingizdan afsuslanmaslik uchun boshingizni burang va muammo bilan qanday kurashishingiz mumkinligi haqida gapiring.