Nima uchun inson miyasi axborotga to’lib toshgan va undan qanday qutulish mumkin?
Miya hech qachon tinchlanmaydi. Va uxlaganingizda ham, u doimo ba’zi ma’lumotlarni qayta ishlaydi. Ko’pincha biz o’zimizni intruziv yangiliklar bilan ortiqcha yuklaymiz va bundan charchaganimizni his qilamiz, jismoniy emas, balki aqliy.
Siz inson miyasini vaqt o’tishi bilan tiqilib qoladigan va tozalashni talab qiladigan smartfondagi kesh xotirasi bilan taqqoslashingiz mumkin. Tozalashdan so’ng darhol gadjet tezroq va yaxshiroq ishlay boshlaganiga amin bo’ling. Shuning uchun bizning miyamizni ham axborot chiqindilaridan tozalash kerak. Buni qanday qilish kerak?
Axborot axlatining paydo bo’lishining sababi
Birinchidan, zamonaviy dunyoda miyaga hujum qilishning sababi nima ekanligini tushunishingiz kerak. Mumkin bo’lgan barcha omillardan eng muhimi – ilmiy va texnologik taraqqiyotni ajratib ko’rsatish kerak. Bir tomondan, bu insoniyatga juda ko’p foyda keltirdi, turmush darajasini oshirdi, ammo boshqa tomondan u yon ta’sirlarni keltirdi. Tasavvur qiling: dunyoda har daqiqada 180 millionga yaqin elektron pochta xabarlari yuboriladi, boshqa xabarchilarga yuborilgan xabarlarni hisobga olmaganda. Shu bilan birga, Youtube-da 4,5 million kishi video tomosha qiladi.
Axborot oqimi juda katta. Bugungi kunda dunyoda insoniyatning butun oldingi tarixiga qaraganda ko’proq ma’lumotlar ishlab chiqarilmoqda. Biroq, taqdim etilgan ma’lumotlar har doim ham foydali emas, balki foydali bo’lish o’rniga, inson uchun zararli ta’sir ko’rsatishi mumkin.
Inson miyasi uchun eng xavfli dushman
Ma’lum bo’lishicha, inson miyasi uchun eng xavfli dushman bu ijtimoiy tarmoqlardagi lentalarni o’qishdir. Ijtimoiy tarmoq foydalanuvchilari shunchaki beparvolik bilan bo’sh ma’lumot oqimini o’ziga singdirib, qimmatbaho vaqtni behuda sarflaydilar. Ushbu ma’lumotlarning barchasi axlatni bizning ongimizga to’ldiradi va miya nima foydali va nima ortiqcha ekanligini tushunishni to’xtatadi. Inson iroda ifodasini boshqarishni to’xtatadi. Yomon fikrlar beixtiyor boshga tashrif buyurishni boshlaydi: tashqi ko’rinishini o’zgartirish uchun keraksiz operatsiya qilish, qattiq dietaga o’tish yoki vegetarian bo’lish.
Ulkan muammo shundaki, bu aqldan ozgan ortiqcha yuk, bu illusiz bo’lmagan ruhiy kasalliklarning sababi hisoblanadi. Shuning uchun ham ijtimoiy tarmoqlarning zamonaviy foydalanuvchisining asosiy mahorati – hamma narsani o’qimaslik, tomosha qilmaslik, tinglamaslik, balki ma’lum bir lahzada qimmatbaho ma’lumot oqimini tanlashdir. Qiyinchilik shundan iboratki, bu butun oqimda siz faqat foydali va muhim narsalarni topishingiz kerak.
Axborot chiqindilaridan qanday qutulish va undan himoyani qanday shakllantirish mumkin?
Axborot axlatlarining turlari juda ko’p, lekin birinchi navbatda yangiliklar lentalari, bloglar, Internet-kanallarni diqqat bilan ko’rib chiqishga arziydi. Nima yordam beradi:
- Ijtimoiy tarmoqlarda hazillarni o’qish, teleshoular, o’yinlarni tomosha qilishdan bosh tortish.
- Pandemiya, qotillik va aldash mavzusi shu qadar faol muhokama qilinadigan televizorlarni minimal ko’rish, xususan yangiliklar va turli xil sovg’alar. Bunday namoyishlar tashvish va tushkunlikni his qilishdan tashqari, hech qanday foyda keltirmaydi.
- Guruhlarni, obunalarni tahrirlash, zararli tarkibni olib tashlash, siz uchun foydasiz kanallar.
- Tarkibni doimiy ravishda iste’mol qiling, bir varaqdan ikkinchisiga sakramang.
- Toza havoda tez-tez yurib turing, yaxshi musiqa tinglang, qiziqarli filmlar, ilmiy dasturlarni tomosha qiling, jonli muloqotni ko’paytiring.
- Gadjetsiz ishlashingiz mumkin bo’lgan vaqtni ajrating. Ideal holda, bu yotishdan ikki soat oldin va uyg’onganidan keyin. Ertalabki yangiliklarni o’qimay, sukut bilan kuningizni boshlang va shunda miyangiz qanday “jonlanayotganini” ko’rasiz, boshingiz tiniq va yangi bo’lib qoladi.
- Meditatsiya qilish ham yaxshi, u ongni to’plangan axlatdan tozalashga va shunchaki dam olishga yordam beradi.
Hayot sur’ati, umumiy farovonlik bizning fikrlarimizga bog’liq. Doimiy ma’lumotni haddan tashqari oshirib yuborish yurak xuruji yoki qon tomiriga qadar ko’plab kasalliklarga olib kelishi mumkin.
Manba: Blog.wikium.ru