Psixolog ishidagi maslahatlar va tavsiyalar

Uni o’zi o’ylab ko’ring yoki taklif qilasizmi? 

Maslahatlar – bu axborot yordami, ammo har qanday yordam singari maslahat ham noo’rin, ham talab qilinmaydigan bo’lishi mumkin. Odamlarga yordam berish mumkin va zarur, lekin har safar siz kimga va qanday qilib diqqat bilan tushunasiz. Maslahatlar bilan bir xil: siz maslahat va ko’rsatmalar berishingiz mumkin, lekin hammaga ham emas, hamisha ham darhol. Aniqroq harakat qilish uchun nimaga e’tibor qaratish lozim?

Dangasalarga xizmat qilmang 

Ko’zlaringga qarang. Biror kishiga qarang: ular tirik ko’zlarmi, o’ylayaptimi yoki dangasa? Agar ikkinchisi bo’lsa, unda yordam berish istagingizni to’xtating. Dangasalar haqida o’ylamang: o’zlari taxmin qila oladiganlarga aytmang. Ko’p odamlar o’ylashga dangasa va ular shunchaki so’rashlarini va ularga hamma narsani darhol aytib berishlarini umid qilishadi. Bunga dalda bermang – o’zlari o’ylab ko’rsin. Fikrlash foydalidir. Bu printsipial jihatdan foydalidir va siz o’zingizni qutqarasiz, chunki dangasa odam nafaqat o’ylash, balki biror narsa qilish uchun ham dangasa. Shuning uchun, katta ehtimollik bilan, dangasa odam sizdan maslahat so’rab, uni bajarish uchun ko’p mehnat qilishni xohlamaydi va sizning maslahatingiz unga mos kelmasligini sizga tushuntiradi. Keyin o’yin “Ha, lekin” o’yini va Karpman uchburchagi …

Agar yordam berishni xohlasangiz nima qilish kerak, lekin sizning oldingizda bunday belgi borligini ko’rasizmi? Odatdagidek “Xo’sh, men bilmayman!” Ga qanday munosabatda bo’lish kerak? – Bunday holatda tayyor javob bermang, aksincha uning fikrini qayta-qayta so’rang. Bunday holatlarda standart formulalar “Men bilmayman” uchun yaxshi eshitiladi: “O’ylab ko’ringmi?”, “Agar bilsam nima bo’ladi?”, “Va xayol qilasizmi?”. Bunday qat’iyatlilikka duch kelgan odam, odatda, to’xtab qoladi, o’ylaydi – va oldingisidan ham mazmunliroq gapira boshlaydi.

Shunga qaramay, ko’p hollarda odam hamma narsani o’zi hal qiladi deb umid qilish bema’nilikdir. Agar biror kishi bu sohada asosiy bilimlarga ega bo’lmasa, uni “O’zingiz o’ylab ko’ring” talablari bilan qiynash kerak emas. Bu erda psixolog, mutaxassis sifatida mijozga o’z bilimlari bilan yordam berishi mumkin va yordam berishi kerak: unga maslahatlar, hatto to’g’ridan-to’g’ri ko’rsatmalar bering. Yana bir narsa – bu qanday?

Bu ham o’z ilmiga va hiyla-nayranglariga ega.

Sizning maslahatingizdan foydalana olasizmi? 

Sichqonlar dono Boyqushdan maslahat so’radi: “Boyqush, menga yordam ber! Nima qilish kerak, hamma bizni xafa qiladi!” Dono Boyqush sichqonlarga javob berdi: “Sichqonlar, kirpi bo’ling, shunda sizning ignalaringiz sizni himoya qiladi!” – “Qanday qilib biz Kirpi bo’la olamiz?” “Meni mayda-chuyda narsalar bilan yolg’iz qoldiring, men taktik emas, strategman”. Agar siz shunday Boyqush bo’lsangiz va sizning maslahatingiz uni amalga oshirish bo’yicha yana o’nlab maslahatlarga muhtoj bo’lsa – ushbu maslahatni o’zingizga qoldiring.

“Siz o’zingizni qabul qilishingiz kerak!”, “O’zingizga ishonishingiz kerak” – bu qanday? Texnologiyani taqdim qildingizmi? “Uning so’zlariga e’tibor berishni to’xtating!” “Boshingizdan chiqarib oling” – bunday bo’sh, ishlamaydigan maslahatlarning o’xshash misollari.

Yaxshi maslahat siz foydalanishingiz mumkin bo’lgan maslahatdir: maslahat amaliy va sodda, bajarilishi mumkin. Ehtimol, maslahatlarga nisbatan xolislik, amaliy va real tavsiyalar tez-tez topilmasligidan kelib chiqadi.

“Amalga oshirishdan oldin bosh bilan o’ylash kerak!” – ha, rasmiy ravishda bu maslahat, aslida bu ko’proq ayblovga o’xshaydi. “Vaqtni hisobga olishni boshlang!” – bu ajoyib maslahat, ammo aslida buni qanday amalga oshirish mumkinligi haqida batafsil hikoyasiz, bunday tavsiyalar Rossiya aholisining qalbida faqat dahshatli dahshatni keltirib chiqaradi …

Amaliy maslahat: Easy Start bo’yicha har qanday maslahatni tekshirib ko’ring : agar kishi hech bo’lmaganda siz aytgan narsani bajarishni boshlashi (muvaffaqiyatli boshlashi) mumkin bo’lsa, siz biznes deysiz.

Arzon maslahatlardan qimmat ko’rsatmalargacha 

Mijozlarimiz uchun “Ha, lekin” o’yinida qolish juda oson. Psixologlar o’z mijozlarining xatolarini takrorlashni xohlamaydilar va tejash mantrasi singari o’zlariga va hamkasblariga takrorlaydilar: “Maslahat bermang”, “Psixologlar maslahat bermaydilar”. Biroq, bunday qat’iy taqiq haddan tashqari ta’sir qilish, mubolag’a, stereotipli fikrlash va qo’rquvning namoyon bo’lishi. Sizning maslahatingizga javoban haqiqatan ham har doim “Ha, lekin” o’yini bo’ladimi? Biz javob beramiz: “Professional bu vaziyatni boshqarishi mumkin”. Qanday?

Ixtiyoriy maslahat o’rniga, majburiy ko’rsatmalar bering. 

Maslahat majburiy emas. Siz uni tinglashingiz mumkin, mumkin emas, uni o’chirib tashlashingiz mumkin. Bunday majburiy bo’lmagan maslahatlar samarasiz; mutaxassislar odatda uni Eriksoniyalik gipnoz uslubidagi bilvosita, direktiv bo’lmagan takliflar yoki direktiv, ta’sirchan ko’rsatmalar bilan almashtiradilar. Shifokor sizga retsept yozganda shunday deydi va kam sonli odamlar shifokor bilan bahslashishadi. Ma’lumki, zaminni tayyorlamasdan, sizning ishonchli direktivangiz bir xil ishonchli norozilikni keltirib chiqarishi mumkin, shuning uchun professional birinchi navbatda tekshiruv o’tkazadi va zamin tayyorlaydi: u mijoz bilan o’ylaydi, uning holatini sozlaydi, uning hissiy javoblariga qaraydi. Va zamin tayyor ekanligi aniq bo’lsa va mijoz allaqachon ma’lum bir qarorga moyil bo’lsa, unga yordam berish va unga hozir nima qilishini aytib berish mumkin.

Napoleon Bonapart nima uchun uning buyruqlari doimo bajarilishini tushuntirib berdi: “Men shunchaki hech qachon bajarilmaydigan buyruq bermayman”. Buyruq berishdan oldin u odamlarga qarab, uning buyrug’iga qanday munosabatda bo’lishlarini sinab ko’rdi. Haqiqiy rahbarlar shunday qilishadi, psixologlar shunday ishlaydi.

Biz ko’rsatmalarni qadrdon sifatida taqdim etamiz 

Agar siz o’zingizni professional sifatida hurmat qilsangiz, siz o’zingizning maslahat va tavsiyalaringizni arzonga etkazmaysiz. Gap shaxsiy manfaatda emas, balki odamlar arzonni qadrlamasligida. Agar odamlar sizning tavsiyalaringizni qadrlashini istasangiz, har doim qiymatni keltiring. Va ularning asosiy qiymati insonning o’zini o’zi o’zgartirishga, o’zi bilan ishlashga tayyorligi.

Masalan, siz buni quyidagicha ifodalashingiz mumkin: “Men sizning muammoingizni hal qilishda sizga nima yordam berishi mumkinligini aytib berishga tayyorman, lekin siz ishlashga tayyor ekanligingizni tushunishim kerak. Siz shunchaki muammolar haqida suhbatlashish uchun kelganingiz yo’q, Lekin siz haqiqatan ham biron bir narsa qilasiz.Bu borada sizga savol tug’iladi: bunday ish uchun qancha vaqt ajratishga tayyormisiz? Raqamni nomlang: siz har kuni ishlashga obuna bo’lgan daqiqalar yoki soatlarning soni. Men sizga va’da beraman Sizga beradigan vazifalarim siz uchun bajarilishi mumkin, siz bularning hammasini bajarishni xohlayotganingizga va’da bermayman, masalan, idish yuvish eng hayajonli narsa emas, lekin kerak bo’lishi mumkin. Mening vazifalarim axloqqa zid bo’lmaydi. Ammo siz menga raqam berishingiz kerak: qancha? ” – Va mijoz sizning ushbu shartingizni bajarmaguncha, qanday vazifa borligini aytmang.

Tushunarliki, agar mijoz ishlashga tayyorligini ko’rsatsa, siz unga oqilona va ishlaydigan ko’rsatmalar berasiz. Bu allaqachon sizning mas’uliyatingiz.

Keyin mijoz ishlaydi va uning yutuqlari to’g’risida sizga xabar beradi, siz u bilan quvonasiz, ishini to’g’irlaysiz va unga quyidagi vazifalarni berasiz. Agar to’satdan biron bir joyda sizning ko’rsatmalaringiz bajarilishini to’xtatib qo’ysa, siz yangi vazifalar berolmaysiz. Bu erda siz tushunishingiz kerak: yoki mijoz “drenajlashni” boshladi, yoki siz noto’g’ri tomonga ketdingiz. Yana bir bor ta’kidlab o’tamiz: har qanday ko’rsatma mijozning holatini to’liq tahlil qilgandan keyingina kelishi kerak. Va eng yaxshi tahlil – bu psixolog mijoz bilan eng yaqin hamkorlikda olib boradigan tahlil.

Manba:b17.ru