Gipnoz
Gipnoz. Yovuz lo’li ayol sizni o’z to’rlariga jalb qiladi. Gipnoz. Siz qarshilik qila olmaysiz. Gipnoz. Siz qo’rqyapsizmi? Gipnoz. Ular sizni ushlaydilar, majburlaydilar. Gipnoz. Siz ularga pulingizni berasiz. Gipnoz. Voy Xudoyim. Bu gipnoz.
Gipnoz bilan bog’liq ko’plab afsonalar mavjud. “Dialog” muxbiri trans holatiga kirish va undan qimmatli bo’lgan narsadan qanday chiqish kerakligini sinab ko’rdi. Shuningdek, gipnoz terapevt bilan lo’lilar sizni gipnoz qiladimi yoki nima uchun gipnozchilar sahnada ekanligi haqida suhbatlashdi.
Gipnoz nima?
Vikipediyada yozilishicha, gipnoz – bu o’z-o’zini taklif qilish, gipnozchining ta’siri yoki o’z-o’zidan kelib chiqadigan holat, bu diqqatning diqqat markazida bo’lishi va taklifga yuqori sezuvchanligi bilan ajralib turadi. Mutaxassislarning ta’kidlashicha, gipnoz juda yomon emas.
“Gipnoz juda ko’p ta’riflarga ega. Ezoterik, ilmiy ta’riflar mavjud. Amerikalik gipnoz ta’rifi quyidagicha: u fikrlashning muhim omilini, ya’ni psixikaning himoya mexanizmlarini chetlab o’tib, qabul qilishning tanlangan fikrini o’rnatadi. Taklif ishlaganda. Yana bir ta’rif bor: bu hayotiy tajribani tahrirlash holati. Siz hayotingizning bir qismini yashadingiz, tajribangiz psixikangizda izlar qoldirdi. Ushbu gipnoz nashrlarini tahrirlash mumkin. Gipnoz – bu miya yarim korteksining ko’p qismlari inhibe qilinadigan, ammo uxlash vaqtida bo’ladigan darajada emas, miyaning ishlashining ma’lum bir uslubi degan ta’rif mavjud. Bu uyqu va bedorlik o’rtasidagi oraliq holat », – deydi gipnoz terapevti Oleg Berdnikov.
Uning so’zlariga ko’ra, gipnoz tabiiy ruhiy holatdir. Masalan, hayvonlarda uni xavfli vaqtlarda kuzatish mumkin. Ilonlar va mayda kemiruvchilar beixtiyor karaxtlashadi. Shu bilan birga, gipnoz holatidagi odam o’zgarishi mumkin, u travma va oddiygina qiyinchiliklar bilan ishlaydi.
“Afsuski, daxlsiz bo’lib qolish mumkin emas, chunki psixika jismoniy moddalar emas. Unga teginish, o’lchash mumkin emas. Hozir biz psixikaning ko’plab mexanizmlarini ko’ramiz, ammo “ongsizlik”, “ongsiz” kabi tushunchalarni ham to’liq tushuntirib bera olmaymiz. Miyaning qanday ishlashini aniq bilmaymiz. Bu eng katta sir. Va hattoki ong miya ishining samarasimi yoki yo’qmi, ehtimol u miyadan alohida mavjudmi, aniq ayta olmaymiz. Afsuski, gipnoz terapiyasi bu davo emas “, – deydi mutaxassis.
Bundan tashqari, ushbu turdagi terapiya uchun odamning gipnoz qilish qobiliyati, ya’ni gipnoz holatiga tushish qobiliyati muhimdir. «Umuman gipnoz qilinmaydigan odamlar bor. Ularni tahrirlash imkoniyati juda cheklangan. U erda, lekin juda yaxshi emas. Ya’ni, gipnoz qilinmaydigan odamlar bilan psixosomatiklar bilan ishlash juda qiyin, duduqlanish, astma va allergiyani davolash qiyin. Agar odam yuqori darajada gipnoz qilinadigan bo’lsa, unda biz tanaviy darajaga chiqa olamiz. Gipnoz – bu davolovchi vosita emas, ammo bu juda ajoyib, samarali va tez ta’sir etuvchi vosita », – deya qo’shimcha qiladi Oleg Berdnikov.
Nima uchun gipnoz?
Gipnoz terapevtining ta’kidlashicha, gipnoz boshqa psixoterapiya turlariga qaraganda samaraliroq. Unga ko’ra, siz psixologga yillar davomida borishingiz va kuchli natijalarga erishishingiz mumkin emas. Gipnoz yordamida vaziyatni 10-20 seansda tuzatish mumkin.
«Insoniy muammolarning butun chigalligi hal qilinmoqda, agar bizda gipnoz qilish qobiliyati bo’lsa va ikkinchi darajali foyda bo’lmasa. Ba’zida ikkilamchi foyda bilan ishlash qiyin kechadi ( psixologiyada bu odamning muammoli vaziyatdan olgan foydasi – IA “Dialog”)). Gipnoz – bu psixika bilan ishlash uchun nihoyatda samarali, tezkor, chuqur vosita. Bu juda yaxshi ishlaydigan odamlar bor. Men ular bilan muammolarning faqat bir qismini hal qilishga muvaffaq bo’lgan odamlar bor. Ba’zi sabablarga ko’ra, bir qism qoladi va nima uchun aynan shu narsani topish hali ham mumkin emas. Ehtimol, ular yana bir narsani tushunishlari va keyin terapiyaga qaytishlari kerak. Ehtimol, biz qandaydir devorni urmoqdamiz. Ammo samaradorlik juda yuqori. Men hammani terapiyaga olib bormayman. Odatda men diagnostika mashg’ulotlarini o’tkazaman, u erda so’rovning etarliligini baholayman. Hech qanday holatda men ruhiy kasal odamlar bilan ishlamayman. Gipnoz ular uchun kontrendikedir. Gipnoterapiya alohida muammolarga duch kelgan odamlar bilan yaxshi ishlaydi. Agar biror kishi muammolardan to’qilgan bo’lsa, chigalni echish juda qiyin. Ko’pincha keng qamrovli yordam kerak bo’ladi: ham dori-darmon, ham boshqa yordam. Men mijozlarning yarmini olaman.
Oleg Berdnikovning fikriga ko’ra, har qanday fobiya va har qanday muammoning boshlanishi bor. Bu, odatda, odamning yuragiga qabul qiladigan hissiy ta’sirga ega voqeadan boshlanadi.
«Men psixologik yoki psixosomatik muammolar bilan ishlayman. Ya’ni, tanada o’z ifodasini topgan ruhiy sabablar bilan. Muammo muayyan sharoitlarda va shaxs tomonidan ushbu holatlarning ma’lum bir tushunchasi ostida shakllangan. Axir, bir xil voqea turli xil odamlar tomonidan dunyoqarashga asoslangan holda qabul qilinadi. Gipnozda biz ushbu idrokni boshlang’ich nuqtada – uzoq bolalik davrida va hatto tug’ilishdan oldin ham, perinatal davrda tahrirlashimiz mumkin. Xomilaning xotirasi ham bor. Va ko’pincha men va mening mijozlarim perinatal davrda o’zimni “topishadi”, chunki ko’plab fobiyalar onadan meros bo’lib olinadi yoki tug’ilishdan oldin ham shakllana boshlaydi. Biz uni o’sha erda tahrirlaganimizda, voqealar haqidagi tushunchalar hozirgi zamonda o’zgaradi », – deya tushuntirdi gipnoz terapevti.
“Lo’lilar meni gipnoz qilmoqda”
Yo’q, hech bir lo’lilar sizni gipnoz qilmaydi. Bundan tashqari, gipnoz sizga zarar etkaza olmaydi. Agar kimdir sizga zarar etkazishni maqsad qilgan bo’lsa ham, sizning psixikangiz sizni himoya qiladi. Sizning irodangizni o’chirib qo’yish mumkin emas.
Lo’lilar gipnozi – bu afsona. Bu aynan shunday nutq figurasi – “lo’lilar gipnozi”. Bu gipnoz bilan deyarli hech qanday aloqasi yo’q. Çingeneler juda ibtidoiy ishlaydi. Birinchidan, ular maqsadlarni aniqlashda juda yaxshi. Ular o’zlariga zaif ko’rinadigan odamni tanlaydilar. Agar to’liq adekvat odam yurgan bo’lsa, o’zini nazorat qilib, hamma narsadan xabardor bo’lsa, unga kamida 10 lo’lilar kelishadi, hech narsa bo’lmaydi. Ular kuchli ekanlik taassurotini bermaydigan biroz chalkash odamni ushlaydilar. Keyingi – diqqatni manipulyatsiya qilish va ruhiy jarohatni izlash. Ular bemorga bosim o’tkazdilar: “Agar buni qilmasangiz, o’g’lingiz o’ladi”. Ular sizning o’g’lingiz bor yoki yo’qligini bilishmaydi, lekin, ehtimol, taxminan 50 yoshdagi ayolni ko’rishganda, ular 80% dog’ga tushish ehtimoli bor. Albatta, o’g’li bo’lgan har bir ayol uning to’satdan o’limidan juda qo’rqadi. Agar ular fobik qo’rquvni sezsalar, ayol hayratga tushadi, u hamma narsaga tayyor. Keyin ular chalg’itishni boshlaydilar – u erga, bu erga qarang. Bu gipnoz emas. Agar sizda ko’kargan joyni ko’rsam va ustiga bossam, bu sizga zarar qiladi. Bunday fobiya ham ko’kargan, faqat hissiy. Agar lo’lilar uni topsalar, unga bosim o’tkazadilar. Kasal odamni bosganda odamning ongi torayadi. U allaqachon hech narsani ko’rmaydi, bu og’riqdan tashqari hech narsa eshitmaydi. Ular bundan foydalanadilar, nimanidir o’g’irlashlari mumkin “, – dedi gipnoz terapevti.
Shuningdek, pop gipnozi mavjud. Bu gipnoz hodisalari deb ataladigan ko’rsatuv.
«Agar inson qo’rquvdan xoli bo’lsa va u yaxshi gipnoz qila oladigan bo’lsa, unga gipnoz hodisalarini ko’rsatish mumkin. Bu juda qiziq. Ko’p odamlar uchun bu mo”jiza. Masalan, tana katalepsiyasi. Bu hayvonlarda bo’lgani kabi bir xil ahmoqlikdir. Xuddi shu narsa odam bilan, uning qo’li, oyog’i bilan, butun tanasi bilan sodir bo’ladi. U his qiladi, tushunadi, masalan, ular qo’l ko’targan. U soatlab bunday o’ta noqulay vaziyatda bo’lishi mumkin. Ilgari, sirkda ular buni namoyish etishdi: ikkita stul qo’yishdi, odam qo’yishdi va deyarli uning ustida yurishdi. Bu hamma bilan o’tmaydi, lekin kimdir bilan o’tadi. Bu birinchi hodisa. Ikkinchi hodisa – gallyutsinatsiyalar. Hammasi emas, balki ba’zi odamlar takliflar yordamida gallyutsinatsiyalarni keltirib chiqarishi mumkin – teginish, hidlash, eshitish. Siz shuningdek, amneziyani qo’zg’atishingiz mumkin. Biror kishi ismni unutishi mumkin, uchta raqamni unutishi mumkin. Ya’ni, u barmoqlarini sanaydi, 3 raqamini o’tkazib yuboring va nima ekanligini, nima uchun uning 11 barmog’i borligini tushunmang. Ammo bu hamma bilan yo’qolmaydi. Pop-gipnozchi uchun somnambulizchi – chuqur gipnoz holatiga kira oladigan odamni topish juda muhimdir », – deya izoh berdi mutaxassis.
Unga ko’ra, pop-gipnozchilar zalda somnambulistlarni tanib olish uchun maxsus texnikaga ega. Bundan tashqari, Oleg Berdnikov tushuntirganidek, masalan, hipnotik amneziya siz bilan kundalik hayotda sodir bo’lishi mumkin. Qaysi bir aktyorning ismini eslay olmaydigan vaziyatni eslaysizmi? Yodingizdami, esingizdami – va u uchib ketganga o’xshardi? Bu yerda. Mana shu. Oddiy holatda, deb ta’kidladi gipoterapevt, siz buni eslaysiz, ammo gipnoz ostida siz uni uzoq vaqt eslay olmaysiz.
Oleg Berdnikov aytganidek, ularning irodasiga qarshi takliflar asosan mazhablar tomonidan amalga oshiriladi. Ular kasal holatida psixologik shikastlangan odamlarni topadilar. Sektat og’riqli joyga bosadi va odam ko’rsatmalarga rioya qilolmaydi, chunki aks holda u yanada og’riqli bo’ladi.
“Gipnoz terapiyasida biz bunday narsalarni hech qanday yo’l bilan qilmaymiz. Aksincha, biz odamlarni og’riq va jarohatlardan xalos qilamiz. Men ham hech qanday taklif bermayman. Zamonaviy gipoterapiya – bu gipnoanaliz. Buning sababini topish va uni qayta qurish haqida. Biz uni bu yukdan xalos qilganimizda odam qanday xulosalar qiladi, bilmayman. Sizga qanchalik ishonchli, kuchli, sog’lom bo’lishingizni maslahat bermayman. U shunday ishlaydi: Tasavvur qiling, mashina zovurda tiqilib qoldi. U yordamga chaqiradi. Men unga yordam sifatida ushbu ariqdan chiqib ketishga yordam beraman va u qaerga borishi haydovchining ishidir. Men hech qanday ko’rsatma bermayman. Men odamlarga xalaqit beradigan narsalarni olib tashlashda yordam beraman, keyin ular hayotlarida zarur deb hisoblagan yo’ldan borishda davom etishadi », – deya qo’shimcha qildi gipnoz terapevti.
Olegning ofisida, biz turgan joydan sal narida, chuqur kreslo bor. Bu juda jozibali ko’rinadi. Yumshoq, semiz, teri. Men unga qarash bilan o’zimni qulay his qilyapman. Biz xonaning narigi chetida o’tirganimizda. Oleg tashrif maqsadi haqida so’raydi va agar men gipnoz qilinganimni yoki yo’qligimni tekshirib ko’rsam, hech narsa chiqmaydi – motivatsiya muhim.
Menda motivatsiya bor. Yaqinda men ijodiy sohada magistraturaga o’qishga kirdim. U erda siz so’zlarni yozishingiz va butun guruh oldida baland ovoz bilan o’qishingiz kerak. Ko’pincha. Deyarli har kuni. Bu juda qo’rqinchli. Menda bolaligimda shunga o’xshash qo’rquv bor edi, keyin g’oyib bo’ldim. Keyin u yana paydo bo’ldi.
«Jamoatchilik oldida so’zlashdan qo’rqish eng keng tarqalgan narsalardan biridir. Odatda hukmdan qo’rqish va xato qilish qo’rquvi bilan kuchaytiriladi. Bu shunchaki parvoz fobi emas, ya’ni bitta mashg’ulotda osongina olib tashlanishi mumkin bo’lgan alohida narsa emas. Bu odatda o’z-o’zini hurmat qilish haqida biroz chuqurroq va chalkashroq narsadir. Ya’ni bitta sessiyada biz keng qamrovli o’zgarishlarni ololmaymiz. Balki siz bu ishni keyinroq davom ettirmoqchi bo’lasiz », deb tushuntiradi Oleg.
Men stulga o’tiraman. Oleg mening ko’zoynaklarimni mendan tortib oladi. Shuning uchun men ko’rishni to’xtataman. U telefondagi ovozni o’chirishni so’raydi. Shuning uchun men eshitishdan to’xtayman. Men ko’zlarimni yumaman. Oleg gapira boshlaydi. U mening e’tiborimni ko’z qovoqlariga qaratadi, ularning og’irlashayotganini sezaman. Men asta-sekin bo’shashaman. Bu gipnozning birinchi qismi. Shu bilan birga, men biroz xijolat tortdim va ozgina ishonchsizlikni his qilyapman: aslida bu odamni birinchi marta ko’rishim. Shu sababli, men to’liq dam ololmayman.
– Endi men qo’limga tegaman va u keskinlashadi, – deydi Oleg.
Men o’zim qo’limni tortaman. Qo’l ko’tariladi va oldinga cho’ziladi.
– Endi tegaman, o’ng qo’l esa temir kabi qattiqroq bo’ladi.
Men bilan sodir bo’layotgan hamma narsani tushunaman va ishonch bilan aytishim mumkinki, buni hech kim men uchun qilmaydi, lekin mening qo’lim qattiq va temirdir. U iloji boricha zo’riqishadi.
– Endi chap qo’l ko’tariladi, – deydi Oleg menga.
Chap qo’l ko’tariladi. Men nima bo’layotganini tushunaman. Men bunga qarshi tura olishimni bilaman, lekin men qo’limni ko’taraman yoki qo’limni ko’tarishga ruxsat beraman. Bu mening qarorim.
Oleg oxirgi marta ovoz chiqarib yozganlarimni ovoz chiqarib o’qishdan qo’rqqan vaziyatni tasavvur qilishni so’raydi. U bu tuyg’uni yana boshdan kechirishni so’raydi. Bu nimani anglatadi, deb so’raydi u? Bu qo’rquv. Uning so’zlariga ko’ra, bu qo’rquvni tanangizdan toping, uni nimadir bilan taqqoslang: bu nima – to’rtburchak, dumaloq, rangli, qora va oq, ingichka, qalin, yumshoq, qattiq va boshqalar. Keyin siz bu tuyg’u huni ekanligini tasavvur qilishingiz va ichkariga sho’ng’ishingiz kerak.
Oleg endi u terapevtik maqsadda “siz” ga o’tishi haqida ogohlantiradi.
– Barmoqlarimni qisib qo’ysam, qo’rquv paydo bo’lgan lahzada o’zingizni topasiz.
Bu gallyutsinatsiya emas, obsesiya emas. To’satdan o’zimni vaziyatga tushira olmayapman. Rasm asta-sekin ravshanlashmoqda.
– O’zingizni topishga harakat qiling, – deydi Oleg.
Men xayolda atrofga qandaydir nazar tashlayman. Ya’ni, o’zimni atrofga nazar tashlayotganimni tasavvur qilaman. Yoki atrofga qarab. Oleg menga savollar beradi. Men unga javob bera olaman, bu oldindan kelishilgan. Qorong’i yoki atrofdagi yorug’likmi? Men uning atrofini qanday tushunaman – qorong’i yoki yorug’lik. Yoki men buni o’ylab topaman. Siz ichidasizmi yoki tashqaridasizmi? Vaziyat va hodisalar xayolimda yoki tasavvurimda asta-sekin ravshanlashadi. Shunda men travmatik vaziyatni yangitdan, “tahrir qilgandek”, natijasini o’zgartirgandek yashashim kerak.
Shunday qilib, asta-sekin o’zimning qadr-qimmatim shikastlangan vaziyatlarda o’zimni topaman (yoki o’zimni eslayman). Oleg menga atrof-muhit haqida savollar beradi va biz u bilan vaziyatlarni qayta ishlaymiz. Agar biron bir savolga javob berolmasam, u: “Endi peshonamga tegaman va bu aniqroq bo’ladi”, deydi. U tegadi va go’yo mo”jiza sodir bo’lmayotganday, lekin tafsilotlarni, so’zlarni eslayman. Bu sehrli chaqmoq emas, lekin eslayman.
Aytgancha, mo”jiza sodir bo’lgan odam qanday qilib mo”jizani ko’radi? Ehtimol, u bu mo”jiza ekanligini hatto bilmaydi. Buni faqat tashqi tomondan, uzoqdan ko’rish mumkin. Uch raqamni unutgan odam uch raqamni unutganligini bilmaydi va bu unga tushunarsiz va ajablanarli emas.
Men eslayapmanmi yoki ixtiro qilyapmanmi, bilmayman, lekin tasvirlar birma-bir paydo bo’ladi. Men o’zgargan ong holatida emasman. Men ko’zlarimni ochishimni bilaman, harakatlana olaman – lekin xohlamayman.
Gipnozga cho’mish qatlamlarda sodir bo’ladi. Vaqt o’tgan sayin yanada chuqurlashib boraman. Agar o’zimni xronologik ravishda avvalroq emas, balki avvalgi vaqtdan kechroq vaziyatga tushsam, Oleg meni qaytarib beradi. Muayyan xotirada bo’lish, men haqiqatdan farqli o’laroq, tanam yoki ongim bilan boshqacha munosabatda bo’lganimdan keyin tugaydi. Tepalik chog’ida meni hatto hissiyotlar miqdori titratadi. Ba’zi hollarda, Oleg meni jinoyatchining o’rniga qo’yishga taklif qiladi. U meni xafa qilmoqchi edimi? Men buni tushunaman, ehtimol, men xohlamagan edim, adashdim. Har bir vaziyatdan keyin men yangi xulosalar chiqaraman.
Gipnoz qilingan boshqa odamlardan eshitganman, ularning ba’zilari transda hamma narsani mayda-chuyda narsalarga qadar ko’rishadi. Menda bu noaniq rasmlar bor. Aksincha, faqat tafsilotlar.
Biz asosiy vaziyatga etib boramiz va uni ishlab chiqamiz.
Oleg mendan so’raydi:
– Sizningcha, bu qo’rquv paydo bo’lgan birinchi holatmi?
– Ha, – deb javob beraman va u meni muammosiz ravishda gipnozdan chiqaradi.
Jami: Gipnoz ostida siz o’zingizni kutayotgan narsani aniq his qilmaysiz. Bu giyohvandlik mastligi emas, siz haqiqat bilan aloqani yo’qotmaysiz, voqelik o’zgarmaydi, balandlikka ko’tarila olmaysiz. Bu yo’naltirilgan meditatsiyaga o’xshaydi. Bizning har birimiz u yoki bu tarzda bir necha bor gipnoz qilingan. Metroda ketayotib, nimadir haqida chuqur o’ylagan paytlaringizni eslaysizmi? Hatto to’xtash joyingizdan o’tishingiz mumkin. Mana shu.
Bitta mashg’ulotdan so’ng menga ovoz chiqarib o’qish juda oson bo’ldi deb ayta olmayman, ammo yaxshilanishlarni sezmoqdaman. Hech bo’lmasa endi o’qish paytida diqqatimni jamlay olaman. Ya’ni, go’yo bu qo’rquvni bosib o’tishim kerak bo’lgan qadam kichikroq bo’lib qoldi.
Manba:topdialog.ru